کشور ما در منطقه دیابت خیز دنیا واقعشده و جزو 6 کشوری است که بیشترین شیوع دیابت در آنها وجود دارد. شیوع دیابت معمولاً در جمعیت بزرگسال سنجیده میشود. بر این اساس، در کشور ما ۱۲ درصد جمعیت بزرگسال، دیابت دارند. وقتی به این اعداد و ارقام نگاه میکنیم و آن را با دنیا میسنجیم، خوشبین میشویم زیرا در برخی کشورهای منطقه شیوع دیابت بالای ۲۰ درصد است ولی باید بگویم جمعیت کشور ما جوان است و متأسفانه سن ابتلا به دیابت در کشور پایین است و اگر این جمعیت به میانسالی برسد، انتظار میرود افزایش انفجاری دیابت را داشته باشیم. بیم آن میرود که شیوع آن به کشورهای منطقه برسد بنابراین اگر بخواهیم جلوی دیابت را بگیریم باید روی کودکان و نوجوانان کار کنیم و شیوه زندگی آنها را تغییر بدهیم زیرا فرد به دنبال اضافه وزن، دچار چاقی و بعد هم دیابت میشود.
هر یک کیلوگرم اضافه وزن ۵ درصد خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد و شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان در حال افزایش است. بازیگوشیهای بچههای دیروز به گوشی بازیهای بچههای امروز تبدیل شده و با این بازیها، فعالیت بدنی بچهها کمتر شده و کنار تغذیه ناسالمی که دارند، چاق شدهاند. علاوه بر این، استرس و عامل خطری که امروز اضافه شده، آلودگی هواست. آلودگی هوا نقش بسیار زیادی در مقاومت به انسولین و بروز ديابت دارد؛ بنابراین بیم آن میرود که اگر با این وضعیت پیش برویم و اقدامی انجام ندهیم، در نسل بعد چند برابر این میزان شیوع دیابت داشته باشیم.
متأسفانه بسیاری از افراد از دیابت خودشان بیخبر هستند و راه تشخیص آن غربالگری است، به این صورت که هر فرد بالای ۴۵ سال باید هرسال ازنظر قند بررسی شود. افرادی که زیر 45 سال سن دارند و شاخص توده بدنیشان بالای ۲۳ باشد و یک عامل خطر مثل سابقه دیابت در خانواده با فشار خون و چربی خون بالا دارند باید به پزشک مراجعه کنند نباید منتظر باشیم تا دیابت خودش را به ما نشان دهد. باید بدانیم ۸۰ درصد افرادی که مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند با اضافه وزن و چاقی دستبهگریبان بودهاند و فدراسیون بینالمللی
دیابت اعلام کرده دیابت تا ۸۰ درصد قابلپیشگیری است.
بیماری دیابت چیست؟
دیابت بیماری است که بدن قادر به کنترل سطح گلوکز خون نمی باشد؛ زیرا لوزالمعده یا انسولین
ترشح نمیکند و یا مقدار آن کافی نیست و یا سلولهای بدنتان نسبت به
انسولین مقاوم هستند؛ بنابراین وقتی که قند خونتان بالا میرود نمیتواند
وارد سلولهای بدنتان شود؛ بنابراین سلولها از منبع انرژی خود بیبهره
میمانند.
پاسخ بدنتان این است که سعی میکند قند اضافی را از خونتان خارج کند و همچنین از چربی و پروتئین حاصل از تجزیه ماهیچه به عنوان جایگزین انرژی استفاده کند.
لوزالمعده غدهای است که انسولین ترشح
میکند و انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم میکند. سلولهایی از
لوزالمعده را که انسولین میسازند و آزاد میکنند سلولهای بتا میگویند.
هرچند دیابت میتواند بر وضعیت سلامتی روزانهتان تأثیر بگذارد، باید دانست که میتواند در درازمدت نیز عوارضی جدی برای سلامتی شما داشته باشد. مثلاً اگر قند خون شما در طی گذشت سالهای متمادی به طور منظم بالا باشد، میتواند به چشمها ، کلیهها و قلب آسیب جدی برساند. به همین دلیل است که مدیریت درازمدت و مؤثر دیابت بسیار مهم است.
برای دیابت فقط یک علت نمیتوان یافت و
عوامل خطرسازی وجود دارند که مجموعاً احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش
میدهند. از این عوامل خطرساز میتوان به ژنها، عوامل محیطی و شیوه
زندگیتان نام برد.
انواع دیابت
دیابت انواع گوناگونی دارد؛ ولی در همه
انواع دیابت قند
در خونتان به حدی افزایش مییابد که میتواند برای سلامتیتان ضرر داشته
باشد. اینکه چرابه دیابت مبتلا می شوید باید گفت که در نتیجه ترکیبی از
عوامل ارثی و محیطی این بیماری ایجاد میگردد. عمدتاً دو نوع اصلی دیابت
وجود دارد: نوع ۱ و نوع ۲ که نوع 2 شیوع بیشتری دارد. دیابت نوع ۱ و نوع دو
با هم بسیار تفاوت دارند . انواع دیگری از دیابت نیز وجود دارند که کمتر
شایع هستند؛ مانند دیابت دوران بلوغ ، دیابت حاملگی و اشکال نادری که به
دنبال عفونت ها، مصرف برخی داروها و بیماری یا آسیب لوزالمعده ایجاد
میشوند.