حمله قلبی یا سکته قلبی(
heart attack)که در علم پزشکی به آن انفارکتوس میوکارد (MI) نیز گفته می‌شود، هنگامی رخ می‌دهد که جریان خون به قلب مسدود شود. بدون خون کافی، اکسیژن رسانی مختل می شود و درنتیجه بخشی از قلب شروع به مردن میکند. حمله قلبی قرار نیست باعث مرگ شود؛ چراکه درمان سریع می‌تواند جریان خون را به قلب بازگرداند و زندگی شما را نجات دهد. در این مقاله با علت سکته قلبی و راههای درمان و پیشگیری از آن آشنا خواهید شد؛ پس با ما همراه باشید.
چه چیزی باعث سکته قلبی می‌شود؟
همان‌طور که در بالا گفتیم، حمله قلبی هنگامی اتفاق می‌افتد که جریان خون به قلب مسدود شود. این امر معمولاً به این دلیل اتفاق می‌افتد كه رسوبات چربی به نام پلاك در شريان كرونر كه خون را به قلب می‌رسانند، تجمع کرده‌اند. اگر یک پلاک در رگی رسوب کند، بدن سعی میکند این مشکل را با تشکیل لخته در اطراف پلاک، برطرف کند. لخته می‌تواند شریان را مسدود کند و از جریان خون و رسیدن اکسیژن به قلب جلوگیری نماید.
به روند ایجاد پلاک در عروق کرونر، بیماری شریان کرونری یا CAD گفته می‌شود. در بسیاری از افراد، این پلاک‌ها از کودکی شروع به شکل‌گیری می‌کنند و به‌تدریج در شریان تجمع می‌یابند. رسوب کردن پلاک‌ها می‌تواند جریان خون به قلب را محدود کرده و باعث ایجاد آنژین (یک بیماری قلبی) شود؛ اما اغلب اوقات، اولین نشانه CAD سکته قلبی است.
مواردی مانند ورزش شدید، احساسات شدید و ناگهانی یا استفاده از مواد مخدر (مانند کوکائین) می‌تواند باعث حمله قلبی شود؛ اما در بسیاری از موارد، دلیل مشخصی برای وقوع سکته قلبی وجود ندارد.
علائم سکته قلبی چیست؟
علائم حمله قلبی شامل موارد زیر است:
• درد یا فشار قفسه سینه یا احساس عجیب در سینه
• تعریق
• تنگی نفس
• حالت تهوع یا استفراغ
• درد، فشار یا احساس عجیب در ناحیه کمر، گردن، فک یا بخش فوقانی شکم و یا در یک یا هر دو شانه یا بازو.
• سرگیجه یا ضعف ناگهانی
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
برای آقایان و خانم‌ها، شایع‌ترین علامت آن درد یا فشار در قفسه سینه است؛ اما زنان تا حدودی بیشتر از مردان علائم دیگر مانند تنگی نفس، حالت تهوع و درد کمر یا درد فک را نشان می دهند.
اگر دچار حمله قلبی شدید، چه باید بکنید؟
اگر علائم حمله قلبی(heart attack)دارید، سریع عمل کنید. درمان سریع می‌تواند جان شما را نجات دهد.
اگر پزشک شما قبلاً برای عارضه آنژین برایتان نیتروگلیسیرین تجویز کرده است 1 دوز نیتروگلیسیرین مصرف کنید و 5 دقیقه صبر کنید. اگر علائم شما بهبود نیافت و یا بدتر شد، با اورژانس تماس بگیرید. اگر نیتروگلیسیرین ندارید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. علائم خود را کاملاً شرح دهید و بگویید که ممکن است هرلحظه دچار حمله قلبی شوید. پشت خط بمانید. اپراتور اورژانس به شما می‌گوید چه باید بکنید. اپراتور ممکن است به شما بگوید که 1 عدد آسپرین بزرگسالان و یا 2 تا 4 عدد آسپرین بجه بجوید. آسپرین به جلوگیری از لخته شدن خون کمک میکند، بنابراین ممکن است به شما در زنده ماندن از سکته قلبی کمک کند.
منتظر آمبولانس بمانید. سعی نکنید خودتان رانندگی کنید. پزشکان اورژانس قادرند حتی در طول مسیر، درمان‌های نجات‌بخش شما را آغاز کنند. اگر به هر دلیلی به اورژانس دسترسی ندارید، از شخص دیگری بخواهید که شما را به نزدیک‌ترین بیمارستان برساند.
سکته قلبی چگونه درمان می‌شود؟
اگر با یک آمبولانس به بیمارستان بروید، برای بازیابی جریان خون و محدود کردن آسیب به قلب، بلافاصله درمان شروع می‌شود. ممکن است داروهای زیر برای شما تجویز شود:
• آسپرین و سایر داروها برای جلوگیری از لخته شدن خون.
• داروهایی که لخته‌های خون را تجزیه می‌کنند (ترومبولیتیک).
• داروهایی برای کاهش بار کاری قلب و کاهش درد.
در بیمارستان آزمایش‌های زیر از شما گرفته می‌شود:
• الکتروکاردیوگرام (EKG یا ECG). این آزمایش می‌تواند علائم جریان خون ضعیف، آسیب به عضله قلب، ضربان قلب غیرطبیعی و سایر مشکلات قلبی را تشخیص دهد.
• آزمایش خون ازجمله آزمایش‌هایی برای تشخیص اینکه آنزیم‌های قلبی بالا هستند یا خیر. حضور این آنزیم‌ها در خون معمولاً نشانه آسیب دیدن قلب است.
• درصورتی‌که سایر آزمایش‌ها، احتمال حمله قلبی را نشان می‌داد، کاتتریزاسیون قلبی انجام می‌شود. این آزمایش نشان می‌دهد که کدام شریان‌ها مسدود شده‌اند و قلب شما چگونه کار میکند.
اگر کاتتریزاسیون قلبی نشان دهد که شریان مسدود شده است، پزشک ممکن است بلافاصله آنژیوپلاستی انجام دهد تا به بهبود جریان خون در رگ‌ها کمک کند؛ و یا ممکن است برای تغییر مسیر خون در اطراف شریان مسدود شده، به‌صورت اورژانسی یک جراحی بای پس انجام دهد.
پس‌ازاین درمان‌ها، شما داروهایی مصرف خواهید کرد تا از حملات قلبی بعدی جلوگیری شود. گاهی پزشک مکمل غذایی جهت
تقویت سیستم قلبی عروقی نیز در کنار دارو تجویز میکند نظیر امگا3، کیوتن و غیره. تمام داروهای خود را به‌درستی مصرف کنید. مصرف دارو را متوقف نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید. اگر مصرف دارو را متوقف کنید، ممکن است خطر سکته قلبی بعدی افزایش پیدا کند. بعد از هر حمله قلبی، احتمال اینکه یک بار دیگر آن را تجربه کنید، بیشتر است. شرکت در یک برنامه توان‌بخشی قلب به کاهش این خطر کمک میکند.
آیا می‌توان از حمله قلبی جلوگیری کرد؟
سکته قلبی معمولاً درنتیجه بیماری‌های قلبی رخ می‌دهند؛ بنابراین انجام اقداماتی که بیماری‌هایی نظیر بیماری عروق کرونر را به تأخیر می‌اندازد و یا درمان میکند، می‌تواند در پیشگیری از سکته قلبی نیز مؤثر باشد. بیماری‌های قلبی علت اصلی مرگ‌ومیر هم در زنان و هم در مردان می‌باشد.
برای بهبود سلامت قلب نکات زیر را به کار ببرید:
• سیگار نکشید و از قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید. ترک سیگار می‌تواند به‌سرعت خطر حمله قلبی دوباره و یا مرگ را کاهش دهد.
• از یک رژیم غذایی سالم و مفید برای قلب پیروی کنید که شامل ماهی، میوه، سبزی‌ها، لوبیا، غلات و نان‌های دارای فیبر زیاد و روغن‌زیتون باشد.
• به‌طور منظم ورزش کنید. از پزشکتان درباره سطح مناسب ورزش در مورد خودتان سوال کنید.
• کلسترول و فشار خون خود را کنترل کنید.
• دیابت خود را مدیریت کنید.
• سطح استرس خود را پایین بیاورید. استرس می‌تواند به قلب شما آسیب برساند.
• در صورت تائید پزشک، هرروز آسپرین با دوز کم مصرف کنید؛ اما مصرف آسپرین برای همه مناسب نیست، زیرا می‌تواند خونریزی شدید ایجاد کند.
دکتر روزا ابوالقاسم
1402/08/12