ارتباط رژیم غذایی و پیری سلولی در زنان
بسیاری از ما فکر می‌کنیم که پیری امری اجتناب‌ناپذیر است که به سراغ همه ما خواهد آمد؛ اما تاکنون به این فکر کرده‌اید که پیری خود را به تاخیر بیندازید؟! تعجب نکنید، شما می‌توانید با تغییراتی در سبک زندگی خود به این مهم دست‌یابید. در ادامه به نتایج یک تحقیق علمی درباره نقش رژیم غذایی در به تأخیر انداختن روند پیری در زنان اشاره خواهیم کرد.
بر اساس این مطالعه، پیروی از یک رژیم غذایی سالم که مملو از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل باشد و همچنین کاهش مصرف قند، شکر، نمک و گوشت‌های فراوری‌شده با کاهش پیری سلولی در زنان در ارتباط است. درواقع این زنان، دیرتر با علائم پیری مواجه می‌شوند. در این تحقیقات علمی، از طول تلومر به‌عنوان شاخصی برای اندازه‌گیری پیری سلولی در زنان استفاده شد.
تلومرها بخشی از انتهای کروموزوم هستند که با ساختار پروتئینی خود، به حفظ ثبات DNA موجود در کروموزوم‌ها کمک می‌کنند. به‌طورکلی با افزایش سن، طول تلومر ها کوتاه‌تر می‌شوند؛ زیرا به ازاء هر سیکل تقسیم سلولی، بخشی از تلومر از دست می‌رود. هرچه تلومر ها کوتاه‌تر شوند، خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها نظیر بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت نوع 2 و برخی از انواع سرطان‌ها افزایش خواهد یافت.
در پژوهش‌های انجام‌شده توسط محققان، مشخص شد در زنانی که از رژیم‌های غذایی مبتنی بر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های گیاهی پیروی می‌کردند، طول تلومر به طرز شگفت‌آوری بیشتر بود. در برخی از رژیم‌های غذایی نظیر رژیم غذایی مدیترانه‌ای و رژیم غذایی DASH مصرف قند، شکر، نمک و گوشت‌های فراوری‌شده به‌شدت محدود و با انواع میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل جایگزین شده است. زنانی که تغذیه سالمی داشته باشند، طول تلومر آن‌ها بیشتر حفظ شده و کمتر در معرض بیماری‌های مزمن قرار می‌گیرند.
تلومر چیست؟
تلومر پایانه فیزیکی کروموزم‌های خطی میباشد وتوالی‌های اساسی از ژنوم انسان هستند یافته های اخیر نشان از تاثیر آن‌ها در فرآیند پیری دارد. توالی‌های تلومری در واقع سرپوش‌هایی در انتهای هر رشته DNA بوده و وظیفه آن‌ها محافظت از DNA میباشد.
سلول‌های ما با فرآیند همانندسازی قادر به تقسیم سلولی و ایجاد یاخته‌ای مشابه خود خواهند بود. این فرآیند دائما در طول عمر انجام می‌گیرد. در حین این فرآیند تلومرها کوتاه و کوتاه‌تر می‌شوند. علت این موضوع تک رشته‌ای بودن این توالی‌ها و عدم توانایی سیستم تقسیم سلولی در همانندسازی آن‌ها میباشد. ساخت این رشته‌ها وابسته به آنزیمی موسوم به تلومراز میباشد. این آنزیم در سال ۱۹۹۸ در ژورنال معتبر ساینس Science به دنیای علم معرفی گردید. عواملی که عملکرد این آنزیم و فعالیت آن‌را تحت تاثیر قرار می‌دهند، موجب کاهش مقدار تلومرها خواهند شد. این موضوع احتمال آسیب به کد‌‌های معنادار DNA را افزایش میدهد. دانشمندان نیز در یافته‌های خود به تاثیر این پدیده در پیری تاکید فراوانی دارند.
در نهایت کاهش بسیار زیاد طول تلومرها با تضعیف کارکرد سلول‌ها و پیری سلولی همراه می‌گردد. ارتباط این فرآیند با بیماری‌های مرتبط با سن نیز مورد اثبات قرار گرفته است اما با این حال هنوز به طور کامل مشخص نیست که آیا این توالی‌ها عاملی برای پیری هستند ویا تنها، نشانه‌ای از آن می‌باشند.
نتایج پژوهش‌های اخیر دانشمندان نشان از تاثیر استرس، استعمال سیگار، رژیم غذایی ضعیف و چاقی در سرعت گرفتن فرآیند کوتاه شدن تلومرها دارد.
رژیم غذایی دش چیست؟ (DASH )
DASH مخفف روش های تغذیه ای جهت توقف فشار خون بالا میباشد Dietary Approaches to Stop Hypertension
رژیم غذایی DASH بر سبزیجات، میوه ها و لبنیات کم چرب و مقدار متوسط غلات سبوس دار، ماهی، مرغ و آجیل تاکید دارد. این رژیم غذایی سلامت شما را بهبود بخشیده و فشار خون را کاهش میدهد.
گفتنی است بهترین رژیم های غذایی امروزه بر روی تعادل مواد خوراکی مصرفی تاکید دارد. رژیم غذایی DASH نیز به طور کلی توصیه می کند تا سبزی و میوه باید روزانه 3 تا 5 واحد، بسته به شرایط فرد در حد تعادل مصرف شود. علاوه بر آن، غلات کامل مانند نان تهیه شده از آرد سبوس دار و برنج قهوه ای از جمله موارد ضروری و مورد تاکید این رژیم غذایی است. در عین حال می توان به جای استفاده از گوشت قرمز، از گوشت های سفید برای تأمین پروتئین استفاده کرد.
رژیم غذایی دش یک رویکرد مادام العمر بعنوان رژیم غذایی سالم است که برای کمک به درمان و یا جلوگیری از فشار خون بالا استفاده می شود. این رژیم غذایی علاوه بر آنکه شما را تشویق به کاهش سدیم در تغذیه و خوردن انواع مواد غذایی غنی از مواد مغذی مانند پتاسیم، کلسیم و منیزیم برای کاهش طبیعی فشار خون می کند همچنین باعث تاخیر در
روند پیری پوست و سلولی میشود.