زگیل تناسلی، شایعترین علت سرطان دهانه رحم
در این مقاله قصد داریم درباره یکی از شایعترین بیماری‌های منتقل شده از راه جنسی صحبت کنیم، یعنی زگیل تناسلی. زگیل تناسلی یک بیماری مقاربتی بسیار شایع است و هر ساله میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان درگیر می‌کند. در این مقاله اطلاعات بیشتری درباره نحوه ایجاد، تشخیص و راه‌های درمان زگیل تناسلی کسب خواهید کرد.
زگیل تناسلی چگونه ایجاد میشود
علت زگیل تناسلی، Genital Warts، یک عامل ویروسی است که
به نام پاپیلوما ویروس انسانی شناخته میشود. در حدود 60 زیرگروه برای
ویروس پاپیلومای انسانی HPV وجود دارد که می‌توانند بر روی پوست ایجاد زگیل
کنند. همگی ما، روزانه در معرض تماس با ویروس مولد زگیل هستیم، ولی توضیح
روشنی برای اینکه چرا برخی افراد دچار این مشکل می‌شوند و برخی دیگر
نمی‌شوند، وجود ندارد. تنها به نظر می‌رسد، برخی از افراد بیش از دیگران
مستعد ابتلا به زگیل هستند.
سن ابتلا به زگیل تناسلی
سن متوسط ابتلابه
زگیل تناسلی در برخی تحقیقات 18 تا 33 سال و در بعضی دیگر 18 تا 47 سال ذکر شده ولی در هر دو مورد نقطه اوج آن 35 تا 39 سال در نظر گرفته شده و گاهی در افراد 60 تا 65 سال هم زیاد دیده شده است؛ اگر افراد تا 65 سال، دچار اچ‌پی‌وی یا زگیل تناسلی نشده باشند، احتمال ابتلای آنها بسیار ضعیف است و دیگر به انجام تست‌های پاپ اسمیر برای غربالگری، به صورت منظم نیازی نیست . متاسفانه امروزه بدلیل رفتارهای مخاطره آمیز جنسی سن ابتلا به زگیل تناسلی به دوره نوجوانی هم رسیده است.رنگ زگیل‌ها از صورتی تا خاکستری متغیر و برجسته یا صاف می‌باشد و باعث خارش، سوزش یا خونریزی در اطراف ناحیه تناسلی می‌شوند.
زگیل‌های تناسلی ممکن است در ناحیه فرج، مهبل یا مقعد ایجاد گردند و گاهی هم خود را تا دهانه رحم بالا می‌کشند. گاهی ممکن است زگیل‌ها بزرگ‌تر شوند و مهبل، مقعد، مجاری ادرار را مسدود کنند.
آیا زگیل تناسلی ارتباطی با سرطان دهانه رحم دارد
زگیل انواع مختلفی دارد:
- زگیل معمولی که اغلب بر روی دست کودکان دیده میشود و زخمی با سطح ناصاف است.
- زگیل مسطح که یک برجستگی با سطح صاف به رنگ پوست می‌باشد، این نوع زگیل اغلب بر روی دست‌ها، صورت یا قسمت پایین پای بانوانی بروز می‌کند که اصلاح می‌کنند.
- زگیل کف پا و زگیل کف دست که در مناطق یادشده رشد می‌کنند.
- زگیل رشته مانند که برآمدگی انگشت مانند و یا برجستگی‌های مو مانندی هستند که از سطح پوست بیرون آمده‌اند.
- زگیل تناسلی در نواحی تناسلی ایجاد می‌گردد و اگر درمان نشود، می‌تواند عوارضی جدی ایجاد کند.
مثل ویروس آنفلوانزا که انواع
مختلفی دارد و به شکل‌های جدیدی از بیماری منجر میشود، نزدیک صد نوع ویروس
اچ‌پی‌وی داریم که همه آنها پرخطر نیستند؛ 14 نوع این ویروس پرخطر محسوب
میشود که نوع 6 و 18 آن از همه خطرناک‌تر است. این ویروس با سرکوب سیستم
ایمنی دهانه رحم، سرطان دهانه رحم را به وجود می‌آورد. یکی از انواع این
ویروس هم، عامل زگیل تناسلی است. زگیل تناسلی، لزوما به معنای سرطان دهانه
رحم نیست، بلکه نشان دهنده این است که چنین ویروسی در بدن وجود دارد و
البته این ویروس، گاهی نمود بیرونی هم ندارد.
چه افرادی در معرض خطر ابتلا به زگیل تناسلی قرار دارند؟
افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند و کسانی که از کاندوم استفاده نمی‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند. این ویروس در حین رابطه جنسی محافظت نشده، از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. بعلاوه مطالعات نشان داده‌اند که سیگار کشیدن، سلول‌های مهبل را برای ابتلا به زگیل مستعدتر می‌کند.
زمانی که زگیل‌ها در ناحیه تناسلی وجود دارند فرد عفونت را به میزان زیادی انتقال می‌دهد، با این وجود در هنگام ناپدید شدن ضایعات، فرد همچنان حامل این ویروس تلقی میشود؛ بنابراین می‌بایست در هنگام برقراری رابطه جنسی با افرادی که سابقه ابتلا به زگیل تناسلی، Genital Warts، را داشته‌اند، از روش‌های حفاظتی استفاده نمود.
تشخیص زگیل تناسلی چگونه انجام می‌گیرد؟
پزشک می‌تواند زگیل تناسلی را از روی شکل ظاهری آن، توسط چشم غیر مسلح یا نمونه‌برداری تشخیص دهد. در پاپ اسمیر هم با مشاهده نمای غیر طبیعی، پزشک درصدد انجام بررسی‌های بیشتر برمی‌آید. در حقیقت گاهی در زنان آلوده به این ویروس، زگیل تناسلی ایجاد نمی‌گردد و پاپ اسمیر غیر طبیعی، تنها نشانه موجود است.
استفاده از واکسن زگیل تناسلی موثر است؟
واکسن در جلوگیری از ابتلا به زگیل تناسلی موقعی موثر است که شرایط زیر فراهم باشد:
- عامل ایجاد بیماری یکی از انواع 6، 11، 16، یا 18 باشد. حدود صد نوع ویروس HPV می‌توانند سبب ایجاد زگیل تناسلی شوند. واکسن می‌تواند فقط از چهار نوع فوق پیشگیری کند.
- واکسیناسیون در سن مناسب صورت بگیرد. بهترین موعد تاثیر واکسن زیر بیست و شش سالگی است.
- دوره تزریق واکسن (سه دوز) کامل شده باشد.
روش‌های درمان زگیل تناسلی کدام اند؟
هیچ درمانی نمی‌تواند ویروس را به طور کامل ریشه‌کن کند، اما پزشک سعی می‌کند زگیل‌ها را توسط محلول‌های موضعی، منجمد کردن یا سوزاندن با لیزر، کوچک کند یا از بین ببرد. اغلب روش‌های درمان زگیل تناسلی شامل تخریب یا تحریک آن‌هاست تا دستگاه ایمنی بدن، به مقابله با ویروس‌ها بپردازد. یکی از بهترین راه های تقویت ایمنی بدن استفاده از مکمل های حاوی قارچ شیتاکه مانند
هگزایم است.
اگر زگیل‌های تناسلی شما متعدد و یا آزاردهنده باشد، علاوه بر تجویز برخی از داروهای ضد ویروس مانند آسیکلوویر توسط پزشک، و استفاده از اسپری رفع زگیل های سطحی و مصرف مکمل
قارچ شیتاکه ( هگزایم)، یک یا چند مورد از راهکارهای زیر نیز توصیه خواهد شد:
استفاده از داروی ترکیبی پدوفیلین
پودوفیلین برای درمان زگیل ناحیه تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد .
پودوفیلین
یک ماده ضد میتوز و تکثیر سلولی بوده و با ایجاد نکروز
موضعی بافت، فعالیت ویروس HPV که عامل اصلی ایجاد کننده زگیل تناسلی است را
مختل می‌کند. ماده مؤثره آن پودوفیلوتوکسین خوانده میشود که
در الکل، اتر، کلروفرم و آب جوش محلول است. سوزش در محل، درد و التهاب از عوارض جانبی شایع این دارو است.
انجماد زگیل تناسلی
انجماد ضایعات زگیل تناسلی با نیتروژن مایع راه دیگری برای درمان زگیل تناسلی است. میزان موفقیت این روش 80 درصد است. این روش تا حدودی دردناک است؛ اما از روش‌های دیگر سریع‌تر به نتیجه می‌رسد. در حال حاضر اسپری‌های ضد زگیل نیز به بازار آمده‌اند که با کمترین عوارض و بسیار ساده، می‌توانید در خانه از آنها استفاده کنید.
تزریق بلئومایسین
استفاده از داروی بلئومایسین به صورت تزریق موضعی، برای درمان زگیل‌های مقاوم به کار برده میشود. این ماده را در ضایعات تزریق می‌کنند. توجه داشته باشید در مواردی که زگیل در نوک انگشتان است تزریق این ماده می‌تواند موجب ایجاد بافت اسکار (جای زخم) شود که باعث اختلال در رشد مجدد ناخن میشود.
شکاف دادن و سوزاندن زگیل تناسلی
اگر درمان زگیل تناسلی با روش‌هایی که ذکر کردیم انجام نشد، باید آنها را به طور مستقیم برداشت. پس از تزریق مواد بی حس کننده موضعی پزشک با جریان الکتریسیته ضایعات را می‌سوزاند و یا با لیزر آنها را از بین می برد. از مضرات این روش، احتمال ایجاد بافت اسکار (جای زخم) است.
جراحی زگیل تناسلی
در نهایت اگر زگیل‌ها خیلی بزرگ باشند یا مشکل ایجاد کنند، جراحی روش خوبی است (اما حتی توسط جراحی 20% آنها دوباره عود می‌کنند). هر اقدامی هم که برای از بین بردن زگیل‌ها انجام شود، باز هم ویروس به صورت نهفته و غیر فعال، در بدن باقی می‌ماند. هنوز پزشکان نمی‌دانند که چرا بیماری در برخی از افراد مجدداً عود می‌کند و در عده‌ای عود نمی‌کند. اگر شما دچار این زگیل‌ها شوید و آنها را از بین ببرید، در 90% موارد دوباره به آنها مبتلا نمی‌شوید مگر اینکه با نوع دیگری از این ویروس مواجه شوید.
اقدامات لازم در افراد مبتلا به زگیل تناسلی
تمام افرادی که مبتلا به زگیل تناسلی هستند یا در گذشته مبتلا بوده اند، باید همیشه به هنگام مقاربت از کاندوم استفاده کنند. دانشمندان در مراکز تحقیقاتی سراسر دنیا مشغول مطالعه بر روی واکسن مؤثری جهت پیشگیری از این بیماری هستند، اما هنوز نتیجه‌ای قطعی حاصل نشده است. تمام زنانی که
زگیل تناسلی دارند، باید هر 12-6 ماه یک بار تست پاپ اسمیر انجام دهند تا نشانه‌های زودرس سرطان دهانه رحم در آنها شناسایی شود.
نکته مهم: درمان زگیل تناسلی از طریق داروهای ضد ویروس باید بطور توام توسط زن و شوهر یا شریک جنسی مصرف شود تا از انتقال مجدد جلوگیری شود.
دکتر روزا ابوالقاسم
1402/06/20